الیاف طبیعی در اصل گیاهی، حیوانی، یا معدنی می باشند. الیاف گیاهی همانطور که از نام آن ها مشخص می باشد از گیاهان مشتق شده اند. اجزای شیمیایی اصلی در گیاهان سلولز است و بنابراین به الیاف سلولزی نیز منسوب هستند.
الیاف معمولا به وسیله پلی فنولی طبیعی متصل شده اند که اغلب در دیواره سلولی فیبر موجود می باشد؛ بنابراین الیاف گیاهی به عنوان الیاف لیگنوسلولزی مورد اشاره قرار می گیرند البته به جز پنبه که شامل ماده لیگنین نمی باشد.
سلولز یک ماده فیبرز از جنس گیاه و اساس همه الیاف طبیعی ساخته شده از انسان است. الیاف طبیعی سلولزی شامل پنبه، کتان، کنف، جوت و رامیه می باشند.
سلولز یک قند پلیمر است که از تکرار ۱ ,۴- ۸- یک واحد گلوکز آبی متصل به یکدیگر به وسیله پیوند های ۸-اتر تولید می شود.
زنجیره طولانی از سلولز به گروه های عملکردی هیدروکسیل در هر واحد گلوکز بی آب اجازه می دهد تا با گروه های هیدروکسیل در زنجیره های مجاور از طریق پیوند هیدروژن و نیروهای واندروالس تعامل برقرار کنند.
پنبه رایج ترین نوع الیاف سلولزی است. الیاف پنبه از دانه ها در غلاف بذر (seed pod) رشد می کنند. هر غوزه پنبه شامل هفت یا هشت دانه است و هر دانه ممکن است تا ۲۰،۰۰۰ الیاف رشد یافته از آن داشته باشد.
کوار از توده الیاف بین پوسته بیرونی و پوسته داخلی نارگیل تشکیل می شود.. در واقع این الیاف یک تکه چوب خشک است. الیاف کوار معمولا برای ساختن کف پوش، فرش و کاشی در فضای داخلی و بیرونی بسیار بادوام مورد استفاده قرار می گیرد.
الیاف کاپوک از دانه درخت کاپوک جاوا یا هندی تهیه می شود. این الیاف نرم، سبک و توخالی می باشد. به راحتی تجزیه می شود و به سختی می توان آن را به نخ تبدیل کرد. از آن به عنوان پر کننده تشک و بالش استفاده می گردد. در گذشته از آن به عنوان جلیقه نجات و تشک ها در کشتی های تفریحی استفاده می شد، زیرا حالت بسیار شناور دارد.
کتان یکی از قدیمی ترین الیاف نساجی است، اما استفاده از آن از زمان اختراع ریسندگی برای پنبه کاهش یافته است. هر چند کلمه کتان در حال حاضر اغلب برای اشاره به پارچه های میز، تخت خواب، و پارچه های حمام ساخته شده از مواد دیگر استفاده می شود.
الیاف رامیه ۴ تا ۶ اینچ طول دارند. الیاف سفید تر و نرم تر از کتان هستند. رامیه رنگ را به خوبی حفظ نمی کند مگر اینکه به خوبی خشک شود. رامیه یک فیبر طبیعی قوی است، اما فاقد حالت ارتجاعی، کششی و پتانسیل کشیدگی است. این ماده مقاوم در برابر کپک، حشرات و انقباض می باشد. از آن برای پوشاک، چارچوب پنجره، طناب، کاغذ و ملحفه استفاده می شود.
کنف مشابه کتان است. الیاف به طول ۳ تا ۱۵ فوت می باشند. تولید کنف در آمریکا غیر قانونی است و تاثیر زیست محیطی پایینی دارد؛ این کار به آفت کش ها نیاز ندارد. این ماده ۲۵۰% بیش از پنبه و ۶۰۰ درصد بیش از کتان در همان مقدار زمین تولید می کند. گیاهان کنف می توانند برای استخراج آلاینده های روی و جیوه از خاک استفاده شوند.
